Meer rust en minder stress door te onthechten

Een mooi stukje wijsheid dat mijn leven een hele andere wending gaf, uit de yoga en mindfulness , is onthechten.  In de cursus ‘1 jaar meer zelfliefde’ leer ik je alles over onthechten.

Voor de zoveelste keer lig je ‘s nachts klaarwakker naar het plafond te staren. Te piekeren, te malen. Herkauwen wat er is gebeurd, bijvoorbeeld. En/of doemscenario’s verzinnen voor de toekomst. Waardoor je de volgende dag als een zombie op je werk zit. Dat moet anders, maar hoe? Ter overdenking deel ik in deze blog twee verhalen over onthechting uit de Zen-traditie: eentje over de niet-oordelende attitude en eentje over loslaten. Met drie vuistregels, 5 tips en enkele reflectievragen om te onthechten, om nadien fantastisch goed te slapen!

Ik zit in kleermakerszit en krampachtig probeer ik te onthechten. Ondertussen draait mijn hoofd overuren. “Jaja, mijn gedachten zijn wolken in de lucht, ja, I know whatever…. maar damn, als ik die deadline niet haal!” Werkt voor geen meter, natuurlijk. Hoe doe je dat, onthechten en loslaten? Voor mij begon er eindelijk iets te dagen toen mijn leraar in de Himalaya me vertelde over het verhaal van de Boer en zijn Paard.

Er was eens… in het oude China… een boer die een paard bezat. “Je hebt zo’n geluk!” zeiden zijn buren, “om een paard te hebben om de kar voor je te trekken.” “Misschien,” antwoordde de boer.

Op een dag sloot de boer het hek niet goed en het paard liep weg. “Oh nee! Dit is vreselijk nieuws!” huilden zijn buren. “Zo’n vreselijk ongeluk!” “Misschien,” antwoordde de boer.

Een paar dagen later kwam het paard terug en bracht zes wilde paarden mee. “Hoe fantastisch! Je hebt zo’n geluk”, zeiden zijn buren tegen hem. “Nu ben je rijk!” “Misschien,” antwoordde de boer.

De volgende week brak de zoon van de boer zijn been toen hij één van de wilde paarden wilde temmen. “Oh nee!” riepen de buren, “zo’n pech!” “Misschien,” antwoordde de boer.

De volgende dag kwamen de soldaten en namen alle jonge mannen mee om te vechten in de oorlog. De zoon van de boer werd achtergelaten, want aan een kreupele hadden ze niets. “Je hebt zo’n geluk!” huilden zijn buren. “Misschien,” antwoordde de boer.

Moraal van het verhaal: wanneer we een situatie interpreteren als alleen maar negatief of juist alleen maar positief, dan geeft dat vorm aan de manier waarop we ons voelen, en dat geeft vorm aan de manier waarop we reageren.

Het verhaal van de taoïstische boer laat zien dat we nooit echt kunnen weten hoe een situatie zal uitpakken. Feit is dat er geen intrinsieke ‘kansen’ of ‘rampen’ zijn: er is alleen wat er gebeurt en hoe we kiezen om te reageren. Met andere woorden: het is niet de situatie die ons stuurt, het zijn onze gedachten over de situatie.

Always say ‘yes’ to the present moment… Surrender to what is.
Say ‘yes’ to life – and see how life starts suddenly working for you rather than against you.” (Tolle)

Als je het zo bekijkt, is het dan niet veel zinvoller om in elke situatie op zoek te gaan naar de kansen? Als we dat doen, zetten we weer een stap waarbij we verandering gebruiken om sterker te worden. Maar om dat te doen moeten we dus onze eerdere ideeën loslaten.

En onthechten.

En hoewel ik zeg dat ik dat wil, wil iets in mij dat helemaal niet. Ik wil niet loslaten, ik wil controleren. En daardoor ben ik vaak gefrustreerd, onbevredigd, bozig, ontevreden en teleurgesteld. Ik haat het als dingen anders gaan dan ik ze gepland had.

Ergens is het niet raar dat ik niet zo goed ben in loslaten, want vasthouden is wat ik altijd al gedaan heb. Loslaten is nieuw. En groeien doet pijn.

Oefening baart kunst en op de momenten dat het lukt voelde ik me bevrijd van ballast. Maar hoe kan ik oefenen met loslaten? “Observeren, accepteren, loslaten.” zegt mijn leraar. Eerst rustig voelen wat er in mij leeft en gebeurt. Dan volledig accepteren hoe het is, zonder verzet.

3 vuistregels om te onthechten

En dan kan ik het laten gaan, want ik heb er toch geen invloed meer op. Makkelijker gezegd dan gedaan. En voor mij werkt het onthechten paradoxaal genoeg alleen met de houvast van enkele vuistregels. Hierbij mijn top drie:

1.   Relativeer. Als ik die deadline niet haal, vergaat dan de wereld? Gelukkig heb ik niet zoveel macht.

2.   Een alternatief. Plan B, C, …Z. Als ik die deadline niet haal, wat doe ik dan? En ook: wat is het ergste dat er kan gebeuren en als dat gebeurt, wat doe ik dan?

3.   Focus op mijn grotere doel. Ik ben yogateacher en de stress en druk bij dagretreat zijn niet te min. Dan probeer ik te denken aan mijn grotere WAAROM. De mensheid, de wereld, heeft schoonheid nodig en ik geef yoga om mensen in aanraking te brengen met hunzelf, om ze tot rust te laten komen en te ontdekken wie ze echt zijn.  Zalig toch?

Deze drie vuistregels gaan vooral over mijn angst voor de toekomst, het onbekende. Maar ook stress over het verleden kan je behoorlijk in de weg zitten. Bij allebei blijft het zaak om in het moment te blijven. En ook daarover bestaat een mooie parabel, namelijk die van de Twee Monniken en de Vrouw:

Een oudere en een jongere monnik waren samen op reis. Op een gegeven moment kwamen ze bij een rivier met een sterke stroming. Terwijl de monniken zich voorbereidden om de rivier over te steken, zagen ze een zeer jonge en mooie vrouw die ook probeerde over te steken. De jonge vrouw vroeg of ze haar kon helpen om over te steken naar de andere kant.

De twee monniken keken elkaar aan omdat ze de gelofte hadden afgelegd dat ze een vrouw niet zouden aanraken. Toen, zonder een woord te zeggen, pakte de oudere monnik de vrouw op, droeg haar naar de overkant van de rivier, plaatste haar zachtjes aan de andere kant en vervolgde zijn reis.

De jongere monnik kon niet geloven wat er zojuist was gebeurd. Nadat hij zich weer bij zijn metgezel had gevoegd, was hij sprakeloos en er ging een uur voorbij zonder een woord tussen hen in. Nog twee uur en dan drie, en eindelijk kon de jongere monnik zich niet meer inhouden en hij vrouw: “Als monniken mogen we geen vrouwen aanraken, hoe kun je die vrouw dan op je schouders dragen?”.

De oudere monnik keek hem aan en antwoordde: “Broeder, ik heb haar uren geleden bij de rivier achtergelaten, waarom draag je haar nog steeds met je mee?”

Dit eenvoudige Zen-verhaal heeft een mooie boodschap over het leven in het huidige moment. We kunnen ervoor kiezen om te herkauwen over het verleden acties of gebeurtenissen, maar dat is een energielek, want het “nu” is het enige waar we zijn. En is het “nu” even vervelend of moeilijk, dan kunnen we ons afvragen wat we een dierbare zouden zeggen als diegene hetzelfde overkwam.

6 tips om gehechtheid los te laten

Wanneer je minder gehecht bent, zowel aan dingen als aan mensen, voel je je gelukkiger. Daarom hier enkele tips om dat te bereiken.

1.Laat de behoefte om te bezitten los. Onthechting betekent: je los maken van de behoefte om ergens aan gehecht te zijn. Het betekent niet dat je niets mag bezitten of ervan mag genieten. Het betekent dat je je realiseert dat je je niet gelukkiger voelt door meer bezit, of door anderen controle over jouw geluk te geven. Doordat je dit realiseert, ga je andere doelen nastreven in je leven.

2.Vertrouw op de kracht van het universum. Wanneer je er vertrouwen in hebt, dat alles wat je nodig hebt op je pad komt, heb je minder behoefte om je te hechten. Je voelt minder de noodzaak om dingen vast te houden en te bezitten.

3.Onderzoek je overtuigingen. Kijk eens goed naar je overtuigingen over bezit en geluk. Wat zorgt ervoor dat jij je gelukkig voelt? Zit jouw geluk in het hebben van meer spullen? In de status van een succesvolle carrière? Of ben jij iemand die gedurig voor anderen wil zorgen, maar zichzelf vergeet: welke overtuiging zit er achter?  Als ik voor de andere zorg, zullen ze me graag hebben, wordt ik geliefd, en krijg ik respect en erkenning?  Ga voor jezelf na welke overtuigingen jij hebt en laat ze los. Ga voor je innerlijke geluk, zonder af te hangen van dingen of anderen, of wat anderen denken.

4.Onvoorwaardelijke liefde. Onthechting van mensen doe je door onvoorwaardelijk te houden van de mensen in je leven. Laat hen hun eigen keuzes maken en houd toch van ze, ook al zou het niet jouw keuze zijn geweest. Laat hen zijn, wie ze zijn.  Maar deze onvoorwaardelijke liefde kan je niet ontwikkelen voor iemand anders, als je ze niet eerst voor jezelf ontwikkeld (daar bestaat heel vaak een disbalans).  Concreet betekent het dat je je jezelf accepteert met al je onvolmaaktheden, en imperfecties.  Je bent wie je bent, je bent een mooie unieke ziel, en daar begin je van te houden.  Je eigen unieke zelf. 

5.Go with the flow. Laat je mee stromen op de golven van het leven. Vecht niet tegen de dingen die je overkomen. Wanneer je je laat meevoeren op de ervaringen van het leven, voel je je blijer. Wanneer je probeert vast te houden aan wat er ooit was, creëer je je eigen lijden. Dus beweeg lekker mee met wat het leven jou te bieden heeft.

6.Richt je op je adem, op je lichaam.  Mijn allerlaatste gouden tip zou zijn: “richt je aandacht op je adem, op je lichaam. En richt je aandacht op wat er is, de schoonheid van de imperfectie”. Want alleen zo voel ik me tegelijkertijd aanwezig en onthecht, als in het midden van een orkaan.

Reflecteer even:

Heb jij de laatste tijd ‘rampen’ meegemaakt en wil je jezelf meer onthechten hiervan? Hoe heb je gereageerd? Hoe zou – in het moment – de taoïstische boer gereageerd hebben? En wat zou – na afloop – de oudere monnik hebben gezegd? Wat zou je een dierbare adviseren die in een soortgelijke situatie zit als uw ‘ramp’…?